MMO İSTANBUL ŞUBE BASIN BÜLTENİ: İŞ CİNAYETLERİ SÜRÜYOR!

Geçtiğimiz hafta içinde İstanbul Bağcılar`da yatak ve baza imalatı yapan bir işyerinde, İstanbul Arnavutköy`de ayakkabı imalatı yapan bir fabrikada ve yine İstanbul Kartal`da Elyaf fabrikasında yaşanan yangınlarda ne yazık ki en az iki vatandaşımız hayatını kaybetti.  Yine geçtiğimiz hafta içinde Başakşehir metrosunda bakım çalışmaları esnasından bir işçi hayatını kaybetti. Yangınlarda ve yürüyen merdivende sıkışarak yaşamını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyor, kamuoyunun üzüntüsünü paylaşıyoruz.

Yangınların çıktığı işyerlerinden Bağcılardaki imalathanenin ruhsatının olmadığı ve aynı iş yerinde daha önce de yangın çıktığı bilgisi alınmıştır. Bu durum ülkemizde denetimsizliğin boyutlarını gözler önüne sermektedir. Birçok yerel yönetim, çalışanların ve işyerinin güvenliği açısından koşullar çalışmaya uygun olmamasına rağmen bu işyerlerinin çalışmasına göz yummaktadır.  Çıkan yangınlara müdahale etmek için gelen itfaiye ekipleri ne yazık ki sokakların ve mahallerin uygun olmamasından dolayı yangınlara hızlı müdahale edememektedir.

Birçok işyerinde çıkan yangınlar neticesinde anlaşılmaktadır ki işyerlerinin kendilerine ait yangın önleme sistemleri veya çıkan yangınları söndürme sistemlerine sahip olmadıkları görülmektedir. Bu yüzden acilen denetimler arttırılmalı, işyerlerinin yangın öncesinde ve anında müdahale sistemlerinden, kaçış yollarının uygunluğuna varana kadar aldıkları önlemler tespit edilmeli ve kurallara uygun olmayan işyerleri iyileştirilmelidir.

Yaşanan bir diğer iş kazası da geçtiğimiz hafta çarşamba günü Başakşehir metrosunda yürüyen merdiven bakımı esnasında gerçekleşen kazadır. Yaşanan iş kazası sonrası basında yer alan haberlerde bakımcının elektrik ana şalterini kapattıktan sonra çalışmaya başladığı, ardından merdiven basamaklarını söktüğü ve daha sonra bir başka kişinin şalteri tekrar açık konuma getirmesi sonucu önce elektrik çarpılmasının olduğu ve merdivenlerin hareket etmesiyle bakımcının sıkışarak hayatını kaybettiği belirtilmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda anlaşılmaktadır ki yaşanan kazada bakım personelinin kapalı konuma getirdiği şaltere kendi işaretlemesinin olduğu bir kilit yerleştirerek kendisinin dışında tekrar açık konuma getirilmesini engellemesi gerekmektedir. Bu durum da gösteriyor ki bakım personeline gerekli ve yeterli İş Sağlığı ve Güvenliği eğitimi verilmemekte ve çalışma esnasında denetlenmemektedir. Yaşanan kazada teknik olarak yürüyen merdivenin güvenlik devrelerinde bir yapım kusuru olma olasılığını da gündeme getirmektedir. Unutulmamalıdır ki İş Güvenliği tedbirleri alınırken insan hatalarının da bertaraf edileceği şekilde önlem alınması gerekmektedir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik şartları Yönetmeliğinde Yürüyen Merdivenlerin yılda en az bir kez periyodik kontrollerinin yapılması zorunlu kılınmıştır. Yönetmeliğin yeni revize edilmesiyle yürüyen bant ve merdivenlerin periyodik kontrolleri zorunlu hale gelmiştir. Yönetmelikte gerçekleşen değişikliklerin yeni olmasından dolayı ülkemizde yürüyen merdiven denetimlerinin halen sağlıklı olmadığını görmekteyiz. Bir an önce yürüyen bant ve merdivenlerin periyodik kontrolleri yapılmalı ve denetimlerde bu konu özellikle ele alınmalıdır. Bu yaşanan kaza bu konuda mevzuat değişikliğinin ne kadar geciktiğinin de bir göstergesidir. Bu konuda yapılacak olan denetimler sadece bakımcıları değil özellikle alış-veriş merkezlerinde bulunan vatandaşlarımızın da güvenliğini önemli derecede etkileyecektir.

MMO olarak yaptığımız açıklamalarda ülkemizde çıkarılan İş Sağlığı ve Güvenliği mevzuatlarının yeterli olmadığını, denetimlerin daha da sıklaştırılması gerektiğini vurguladık. Ne yazık ki bu yaşanan iş kazası da göstermiştir ki çalışanlara verilen eğitimlerin bir çoğu sadece "prosedür yerine getirilsin" diye üstün körü verilmekte ya da hiç verilmemektedir. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği eğitimlerinin çalışanlara verilmesinin ne kadar önemli olduğu ve İş Güvenliği bilincinin gelişmesinde ne kadar büyük bir rolü olduğu tartışılmayacak bir gerçektir.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO), son yıllarda meydana gelen bu "iş cinayetleri"nin işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması ve yeterli denetimlerin yapılmamasından kaynaklanan bu yangınlar ve kazalarla ilgili, yıllardan beri ciddi uyarılarda bulunmakta, sürekli olarak çalışma yaşamı ile ilgili yapısal sorunlar ve yanlış uygulamalara işaret etmekte, yargıya başvurmakta fakat siyasal iktidar bildiğini yapmaya devam etmektedir. Siyasal iktidar halen yeterli olmayan mevzuatları geliştirmek yerine mevcut mevzuatların yürürlük tarihlerini erteleme peşindedir.

Ucuz işgücü ve ucuz maliyete dayalı esnek, güvencesiz çalışmanın artması, özelleştirme, sendikasızlaştırma, taşeronlaştırmanın yaygınlaşması, denetimlerin yetersizliği ve/veya yokluğu giderilmediği; Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri kamu ve özel sektörce gözetilmediği müddetçe ne yazık ki benzeri olaylar sürecektir.

Oda olarak yürüttüğümüz kamusal denetimlerin devam edeceğini belirtiyor, ilgili bakanlığı göreve çağırıyoruz. Bu tür kazaların son bulmasını temenni ediyor, ölenlerin yakınlarına başsağlığı diliyoruz.

N. Cenk CİHANGİR

TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI

İSTANBUL ŞUBE YÖNETİM KURULU SEKRETERİ